Yeni Başlayanlar İçin Pozlama Üçgeni

 

 

Pozlama Üçgeni nedir?

Düzgün pozlanmış bir görüntü oluşturmak için diyafram açıklığı, ISO ve enstantane hızının birlikte çalışmaları gerektiğinden bahsetmiştik. 

Bu yeni başlayanlar için ürkütücü gelebilir, ancak düşündüğünüz kadar kafa karıştırıcı olmadığını makalenin ilerleyen kısımlarında anlayacaksınız. 

Bu üç temel taşın nasıl birlikte çalıştığını anladıktan sonra, görsellerinizle sanatsal olmaya ve kuralları esnetmeye başlayabilirsiniz.

Pozlama Üçgeni

Basitçe ifade etmek gerekirse, diyafram açıklığı, ISO ve enstantane hızı bir üçgenin üç kenarını oluşturur. Bu üçü, uygun şekilde pozlanmış bir fotoğraf oluşturmak için ihtiyacınız olan ışık miktarını kontrol etmek için birlikte çalışır. Üçgenin bu üç kenarından biri değişirse (örneğin, diyafram açıklığınızı değiştirmeniz gerekirse), pozunuzu doğru tutmak için diğerlerinden biri veya her ikisi de değişmelidir. 

Işık Ölçme

Pozlama üçgenini tam olarak anlayabilmeniz için ışığın gerçekte ne kadar durduğunu anlamanız gerekir. Burası aynı zamanda işin en çok matematiksel hale geldiği yerdir.

Bunun matematik ve bilimi içerdiğini okuduğunuzda geri adım atmaya başladıysanız, lütfen fotoğrafçılıkta asla iyi olamayacağınızı düşünmeyin. Kişisel bir bakış açısına göre, belki matematiksel kavramları kavramakta zorlananlardan birisi olabilirsiniz ancak burada bir roket bilimini ele almıyoruz. Belirli bir süre denemeler yaparak yavaş yavaş bu üçlünün nasıl çalıştığını anlayabilirsiniz. 

Bir Işık Durağı (f stop) nedir?

Fotoğrafta, bir ışık durması, bir pozlama yapan ışık miktarının ikiye katlanması veya yarıya inmesi anlamına gelir. Görüntünüz az pozlanmışsa, ona bir ışık durağı eklemek pozu ikiye katlar ve görüntünüzü parlaklaştırır. Görüntünüz aşırı pozlanmışsa, bir durak azaltmak (ışığı yarıya indirmek) görüntünüzü karartacaktır.

f/1,4, f/2,0, f/2,8, f/4,0, f/5,6, f/8,0, f/11, f/16 f/22 ve f/32. f duraklarının tam aralığını düşünmek daha basit olabilir.

f/1,4, en büyük (en parlak) diyafram açıklığıdır ve f/32, en küçük (en karanlık) diyafram açıklığıdır. Her f-noktası, ışığın bir tam durmasıdır ve bunların yukarı veya aşağı doğru değiştirilmesi, sensörünüze çarpan ışığı ikiye katlaması veya yarıya indirmesidir. 

f/1.4, f/2.0’dan iki kat daha fazla ışık içeri alır ve f/32’den 512 kat daha fazla bir ışık içeri alır. f/2,4 ve f/13 gibi yarım stoplar ve f/1,7 veya f/20 gibi çeyrek duruşlar eklediğinizde işler karmaşıklaşmaya başlar. 

Size basitçe farklı f-stoplarla pratik yapmanızı, ezberlemek ve karmaşık matematik hesapları yapmak yerine, her birinin pozlama üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu görmenizi tavsiye ederim.

Sonuçta fotoğraf çekmenin eğlenceli birşey olması gerekir. 

Diyafram Açıklığı

Diyafram açıklığından daha önce bahsetmiştik, bu yüzden onu kısa tutacağım ve umarım anlaşılması kolay olacaktır.

Kameranızın diyaframı, ışığın içeri girmesine izin veren lensteki deliğin boyutudur. Delik ne kadar büyükse kamera sensörünüze o kadar fazla ışık ulaşır. Bu açıklığın boyutunu iki katına çıkarırsanız, gelen ışık miktarını iki katına çıkarırsınız, bu, pozu bir tam durak artırır. Örneğin, f/22 durağında iseniz ve f-stop’unuzu f/16 olarak değiştirirseniz, daha önce sahip olduğunuzdan iki kat fazla ışık içeri almış olursunuz. Diğer bir şekilde düşünürsek, f/22’den, f/32 stopuna geçiş yaptığınızda, ışık miktarını yarıya indirirsiniz ve bu, pozunuzu bir tam durak azaltmış olur.

F-stop sayılarının daha az ışığı daha büyük sayılarla açıklmasının mantıklı bir anlam ifade etmemesinin nedeni matematikle ilgilidir. Bu konu ilginizi çekiyorsa, f-stopların nasıl çalıştığına dair sıkıcı ve uzun bir bilimsel versiyonunu buradan okuyabilirsiniz.

Deklanşör hızı

Deklanşör hızı muhtemelen açıklaması ve anlaması en kolay olanıdır. Saniyeler ve saniyenin kesirleri ile ölçüldüğünden, kavraması f-stoplardan daha kolaydır. Deklanşör hızı ışığın sensöre çarptığı sürenin uzunluğunu belirtir. 

Işık miktarını ikiye katlamak için, pozlama sürenizi ikiye katlamanız yeterlidir.

Deklanşör hızınız ne kadar düşükse, içeri o kadar fazla ışık verir ve ne kadar yüksek olursa, sensöre o kadar az ışık çarpar. 

ISO

Üçgenin son parçası ISO’dur . ISO’yu betimlemenin en kolay yolu, sensörün ışığa duyarlılığının bir ölçüsüdür, ancak bilimsel açıdan çok daha karmaşıktır. ISO’nuz ne kadar yüksekse, sensörünüz ışığa karşı o kadar hassas olur, yani doğru bir pozlama yapmak için fazla ışık yakalamasına gerek kalmaz. ISO’nuz ne kadar düşükse, sensör ışığa karşı o kadar az duyarlıdır ve doğru pozlamayı yapmak için daha fazla ışık toplaması gerekir.

ISO sayısının iki katına çıkarılması, bir durak artışa eşittir. Yani, 100 ISO iki katına çıkarıldığında 200 ISO, daha sonrasında 200’den 400’e, 400’den 800’e gibi yükselerek duraklar artar.

Genelde gündüz ve açık alanda 100 ISO temel alınır. Kapalı ve ışığın daha az olduğu yerlerde 600-800 ISO değerleri uygun kabul edilir. Buda pozlama üçgenindeki diğer değerler üzerinde pozlamanızı kolaylaştırır. 

Sırada ne var?

Umarım yukarıdaki bilgiler, pozlama üçgenini anlamanıza yardımcı olmuştur. Artık diyafram açıklığını, ISO’yu veya enstantane hızını veya bunların bir kombinasyonunu değiştirerek ışık durakları ekleyebileceğimizi veya çıkarabileceğimizi biliyoruz. Hatırlanması gereken önemli şey, üçünden birini değiştirirseniz, doğru pozlamayı sürdürmek için diğerlerinden birini veya her ikisini de ayarlamanız gerekeceğidir.

Cesur olun ve kameranızı tamamen manuel moda alın! Aynı yerin yada objenin fotoğrafını çekerken enstantane hızınızı, ISO’yu ve diyafram açıklığınızı değiştirmeyi deneyin; bilim ve matematiğin gerçek yaşam deneyimine nasıl dönüştüğünü anlamaya başlayacaksınız. Hata yapmanız veya fotoğrafları beğenmemeniz önemli değil – onları sizden başka kimsenin görmesine gerekte yok, daha sonra istediğiniz zaman silebilirsiniz.